Łokieć tenisisty, znany również jako:

• zespół bólowy bocznego przedziału stawu łokciowego (epikondylalgia),

• zapalenie przyczepów grupy mięśni prostowników nadgarstka i przedramienia (entezopatia)

• tendinopatia łokciowa boczna (zapalenie ścięgna najczęściej mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka)

Jak widać pod jednym pojęciem mamy kilka różnych pod względem ich etiologii i przebiegu jednostek chorobowych. Łokieć tenisisty możemy traktować zatem jako worek - zespół do którego wrzucane są wszystkie problemy bólowe związane w obrębie bocznej części stawu łokciowego.

Według najnowszej literatury medycznej tendinopatia łokciowa boczna jest najcelniejszym pojęciem. Nie reaguje ona na leczenie nastawione bezpośrednio na stan zapalny ścięgna często mając stan zwyrodnieniowy. Charakteryzuje się brakiem komórek zapalnych, glikozaminoglikanów i proteoglikanów, zdezorganizowanym i niedojrzałym rozrostem naczyń kolagenowych, zwiększoną obecnością fibroblastów.

Zespół ten często występuje u osób wykonujących powtarzalne ruchy prostowania nadgarstka w pracy zawodowej czy aktywności sportowej. Ból pojawia się najczęściej w trakcie aktywności chwytania lub angażujących mięśnie stabilizujące nadgarstek. Występuje najczęściej między 30 a 60 rokiem życia, zaburzenie wydaje się być cięższe i trwa dłużej u kobiet, a najczęściej dotkniętą ręką jest ręka dominująca.

Na potrzeby fizjoterapii wartość diagnostyczną w zespole łokcia tenisisty mają testy oporowe dla ruchu wyprostu nadgarstka i palców (test Thomsona) oraz ruchu supinacji (test Milla), które powodują wzrost nasilenia dolegliwości bólowych.

Celem fizjoterapii jest zmniejszenie bólu i poprawa funkcji zajętej chorobowo ręki. Najbardziej popularnymi i skutecznymi, popartymi badaniami naukowymi terapiami są:

• zabiegi z użyciem czynnika fizykalnego (TENS, niskoenergetyczny laser, fala uderzeniowa, ultradźwięki, pole magnetyczne, jonoforeza)

• trening ekscentryczny

• trening izometryczny

• masaż głęboki tkanek miękkich

• mięśniowo-powięziowe punkty spustowe

• zaopatrzenie ortopedyczne w postaci ortezy

• kinesiotaping

• suche igłowanie, akupunktura

Ze względu na fakt, że sam mechanizm powstawania zespołu łokcia tenisisty nie jest do końca poznany (choć doniesienia wskazują na rolę patomechanizmu przeciążeniowego mięśni przedramienia, czynniki hormonalne, predyspozycje genetyczne, zmiany chemiczne i naczyniowe leczenie) to mechanizm działania samej terapii jest różny nastawiony na zwalczanie bólu i poprawę funkcji.

Osobno warto wymienić techniki terapii Mulligana mobilizacji z ruchem (MWM) polegającej na poprawię ślizgu stawu łokciowego. Badania laboratoryjne wskazują, że MWM daje natychmiastowe rezultaty w postaci zmniejszenia bólu i zwiększenia siły mięśni przedramienia podczas przekraczania progu bólu. Dwa badania kliniczne wysokiej jakości udowodniły, że połączenie leczenia MWM z progresywnymi ćwiczeniami przyśpieszyło powrót do zdrowia pacjentów porównywalnie z z działaniem iniekcji z kortykosteroidów, ale z różnicą, że MWM i ćwiczenia nie powodowały opóźnienia procesu gojenia, ani tak licznych nawrotów.

Ważną zaletą techniki MWM jest możliwość wykonania terapii samodzielnie przez pacjenta wcześniej będąc poinstruowanym przez terapeutę.

Piśmiennictwo

1. Sabina Mastej, Teresa Pop, Agnieszka Bejer, Jędrzej Płocki, Ireneusz Kotela Porównanie skuteczności terapii falą uderzeniową z wybranymi zabiegami fizykalnymi u pacjentów z zespołem łokcia tenisisty Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2018; 4(6); Vol. 20, 301-311

2. Reyhan AC, Sindel D, Dereli EE. The effects of Mulligan's mobilization with movement technique in patients with lateral epicondylitis J Back Musculoskelet Rehabil. 2019 May 10.

3. Francisco Vicente Martínez-Cervera, Theodor Emanuel Olteanu, Alfonso Gil-Martínez Influence of expectations plus mobilization with movement in patient with lateral epicondylalgia: a pilot randomized controlled trial J Exerc Rehabil. 2017 Feb; 13(1): 101–109.

4. Stasinopoulos Dimitrios Lateral elbow tendinopathy: Evidence of physiotherapy management World J Orthop. 2016 Aug 18; 7(8): 463–466.

5. Wayne Hing, Toby Hall, Darren Rivett, Bill Vicenzino, Brian Mulligan Terapia Manualna Metodą Mulligana Edra Urban & Partner